Utrechtse upcyclecentra zelf mooi voorbeeld voor circulair en biobased bouwen

Met de bouw van twee Upcyclecentra in de stad zet de gemeente Utrecht  een belangrijke stap naar volledige circulariteit. Utrechters en bedrijven kunnen hier terecht voor kennis en vaardigheden in hergebruik, reparatie en upcycling.

De gemeente Utrecht wil in 2050 volledig circulair zijn. De gemeente werkt samen met verschillende partijen in de stad aan de ambities om materialen en reststromen zo hoogwaardig mogelijk te hergebruiken.

Zelf het goede voorbeeld geven

De gemeente wil met het Upcyclecentrum een voorbeeld stellen. Daarom is de ambitie van de gemeente om bij de bouw van het Upcyclecentrum zoveel mogelijk gebruik te maken van gebruikte bouwmaterialen. Maar liefst 90% van alle bouwmaterialen die worden toegepast hebben al een leven achter de rug. Zo zijn de spanten afkomstig van een zoutloods van Rijkswaterstaat, wordt de glazen gevel gemaakt van oude treinramen van de Nederlandse Spoorwegen en worden oude deuren van een woningbouwcorporatie gebruikt voor de binnenwanden.

De gemeente is opdrachtgever voor de bouw en gebruikt het project om kennis en ervaring op te doen met circulair bouwen en beheren. Het circulair bouwproces werd voorbereid door een bouwteam. Dit team bestaat uit de opdrachtgever Gemeente Utrecht, de aannemer J.P. van Eesteren, het architectenbureau Urbanizer Architecten en constructeur Movares. Bouwen met hergebruikte materialen vergt een lange periode van voorbereiding en afstemming. Zo waren er tal van extra berekeningen en onderzoeken nodig, onder andere voor toepassing van gebruikt CLT hout. Dit was nodig om de levensduur en de draagkracht aan te tonen van de verlijmde spanten. In juni 2025 is gestart met de bouw. Naar verwachting wordt het Upcyclecentrum in november 2025 opgeleverd.

De exploitatie van het Upcyclecentrum is in handen van Stichting UP Utrecht. Deze stichting werd opgericht door lokale partijen Buurman Utrecht, het Hof van Cartesius, Kringloop de Arm en Emmaus Haarzuilens en Wij 3.0. UP Utrecht is een platform voor circulaire ondernemers die er kennis en ervaringen willen delen en ophalen op het gebied van hergebruik, reparatie en upcycling. UP richt zich op het opzetten van nieuwe ketens en samenwerkingen in goederenstromen, zoals hout, meubels en elektra. De materialen zijn deels afkomstig van de nabijgelegen milieustraat aan de Tractieweg, waar UP sinds kort ook een eigen container heeft. In het Upcylecentrum organiseert UP een breed programma met workshops, kennissessies, tentoonstellingen en rondleidingen voor bedrijven en bewoners. Ook worden mensen opgeleid in circulair vakmanschap. Zo is het Upcyclecentrum de broedplek voor een circulaire toekomst voor de stad Utrecht.

Het vervolg

In 2026 start de gemeente met de bouw van een tweede Upcyclecentrum, naast het afvalscheidingsstation in Lunetten. Hier komt de focus te liggen op het toepassen van zoveel mogelijk biobased bouwmaterialen. De kennis en ervaringen die partners opdoen met de twee bouwprojecten wordt nauwlettend vastgelegd en gedeeld met andere geïnteresseerden, zowel binnen als buiten de gemeente. Met dit soort projecten wil Utrecht zich voorbereiden op circulair bouwen als de nieuwe standaard.

Heeft u interesse in meer informatie, een rondleiding of gebruik van ruimte in het Upcyclecentrum neem dan contact op via UP Utrecht.

Foto: @bert_rietberg_photograph